Huyết tương giàu tiểu cầu hay tên viết tắt tiếng Anh là PRP (Platelet-rich Plasma), là một chế phẩm được tạo ra từ máu của người được điều trị hoặ ở ngân hàng mô dự trữ, trong đó máu được tách và loại bỏ hồng cầu, bạch cầu và làm giàu nồng độ tiểu cầu lên nhiều lần (2-8 lần) so với nồng độ tiểu cầu bình thường trong máu ngoại vi.
Tiểu cầu là gì?
Tiểu cầu là tế bào máu nhỏ nhất trong cơ thể với kích thước chỉ khoảng 2 micromet (1 micromet = 1/1.000.000 mét), được sinh ra từ các tế bào mẫu tiểu cầu ở tủy xương. Bình thường, mỗi ml (cc) máu người có khoảng 150 – 450 triệu tế bào tiểu cầu, ít hơn rất nhiều so với số lượng hồng cầu (4,5-6 tỉ tế bào/1 ml máu, đường kính khoảng 8 micromet), và nhiều hơn nhiều so với số lượng bạch cầu (4000-10.000 tế bào/ 1 ml máu, đường kính khoảng 10 – 14 micromet) .
Vai trò, chức năng của tiểu cầu trong cơ thể
Tiểu cầu có vai trò quan trọng trong ngừng chảy máu ở vết thương bằng việc tạo ra nút tiểu cầu (khối liên kết các tiểu cầu với nhau) để từ đó các thành phần khác liên kết lại với nhau để tạo thành cục máu đông giúp bịt kín miệng các mạch máu nhỏ và vết thương.
Ngoài ra, tiểu cầu còn có vai trò khởi động và kích thích quá trình liền các vết thương, các tổn thương (gọi chung là liền thương) nhờ có rất nhiều các yếu tố kích thích tăng trưởng và liền vết thương (khoảng trên 30 chất đã được nghiên cứu) như: yếu tố tăng trưởng nguồn gốc tiểu cầu (PDGF), yếu tố tăng trưởng nội mạc mạch máu (VEGF), yếu tố tăng trưởng chuyển dạng beta (TGF- β), yếu tố tăng trưởng biểu bì (EGF), yếu tố tăng trưởng tế bào biểu mổ (ECGF), yếu tố tăng trưởng nguyên bào sợi (FGF),…
Huyết tương giàu tiểu cầu được tạo ra như thế nào?
Để tạo ra huyết tương giàu tiểu cầu, một lượng máu (khoảng 30 cc) được lấy từ máu tĩnh mạch ở tay hoặc chân, sau đó được cho vào máy ly tâm tốc độ cao để tách và loại bỏ hồng cầu, bạch cầu và một phần huyết tương nghèo tiểu cầu để tách chiết ra khoảng 3-5 cc huyết tương giàu tiểu cầu.
Tác dụng của huyết tương giàu tiểu cầu
Khi tiêm hoặc đưa huyết tương giảu tiểu cầu vào vùng tổn thương, các tế bào tiểu cầu nhờ đặc tính có thể phát hiện và bám vào nơi tổn thương sẽ tìm đến và tập trung tại vị trí thương tổn, sau đó tiết ra các chất hóa học có bản chất là protein ( gồm các yếu tố tăng trưởng và một số yếu tố khác) sẽ kích thích các tế bào lành ở xung quanh nơi tổn thương phân chia và tham gia vào quá trình sửa chữa các thương tổn, kích thích quá trình liền thương, giúp quá trình liền thương nhanh và ổn định hơn.
Ths.BS Trần Quyết – Trung tâm Chấn thương chỉnh hình và Y học thể thao, số 458 Minh khai, Hai bà trưng, Hà nội. Sđt 0964502886.
